ಹಬ್ಬ ಹರಿ ದಿನಗಳ ವಿವರ

ಚಾಂದ್ರ ಯುಗಾದಿ:

ಯುಗಾದಿ ಅಥವಾ ಉಗಾದಿ ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಮೊದಲ ದಿನ. ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ದಿನ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಮೊದಲ ದಿನ. ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಹಬ್ಬವಾಗಿ ಯುಗಾದಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. “ಯುಗಾದಿ” ಪದದ ಉತ್ಪತ್ತಿ “ಯುಗ+ಆದಿ” – ಹೊಸ ಯುಗದ ಆರಂಭ ಎಂದು.

ಡೋಳಾಗೌರೀವ್ರತ

ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಮೂರನೇ ದಿನದಂದು ಡೋಲಾ ಗೌರಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದ್ದಳು. ಈ ದಿನದಂದು  ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ಉತ್ತಮ ಅರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷ  ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿಯ ಆರೈಕೆಯಂತ ಮಮತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾದ ಈ ವ್ರತವು ಎಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗಿದೆಯೆಂದರೆ ಒಣಗಿದ ಮರವು ಸಹ ಅದರ ಆಚರಣೆಯ ನಂತರ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ ಅನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. 

ಶ್ರೀರಾಮ ಜಯಂತಿ 

ಶ್ರೀರಾಮ ಜಯಂತಿಯಂದು  ವಿಷ್ಣುವಿನ ಏಳನೇ ಅವತಾರವಾದ, ಸದಾಚಾರ  ಸದ್ಗುಣಗಳ ಆದರ್ಶ ರಾಜ ಶ್ರೀರಾಮ  ಮಾನವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಯೋದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವತರಿಸಿದ  ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ದಿನ.ರಾಮನವಮಿ  ವಸಂತಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಚೈತ್ರ ನವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು ರಾಮ ಮತ್ತು ಸೀತೆಯರ ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವ  ದಿನವಾಗಿಯೂ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.   ಈ ಪಾವನ ಹಬ್ಬವನ್ನು ರಾಮಭಕ್ತರು ಇಡೀ ದಿನದ ಉಪವಾಸದೊಂದಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಭಕ್ತಿಯಿಂದ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. 

ಅನಂಗವೃತ

ಅನಂಗ ತ್ರಯೋದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಚೈತ್ರ ಶುಕ್ಲ ತ್ರಯೋದಶಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷ ಶುಕ್ಲ ತ್ರಯೋದಶಿಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ರತದಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಶಿವ-ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕಾಮದೇವ-ರತಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ದಾಂಪತ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂತಾನ ಭಾಗ್ಯವು ಒಲಿಯುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ.

ಹನುಮ ಜಯಂತಿ

ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಂದು  ವಾನರ ರಾಜ ಕೇಸರಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿ ಅಂಜನಾಳಿಗೆ ಜನಿಸಿದ ಕೇಸರಿನಂದನನೆಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹನುಮ ಜಯಂತಿಯನ್ನು  ಆಚರಿಸುವ ದಿನ. ಈ ದಿನ ಆತನ  ನೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ, ಶ್ರದ್ಧಾ ಭಕ್ರಿಯಿಂದ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.  ಹನುಮ ಎಂಟು ಸಿದ್ಧಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿ, ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಇದ್ದು ಭಕ್ತರನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಕಷ್ಟಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ  ಅನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಹನುಮನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ  ಭಯ, ಗ್ರಹ ಬಾಧೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. 

ಪಂಚಗ್ರಹ ಯೋಗ

ಕುಂಡಲಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಐದು ಗ್ರಹಗಳು ಸೇರಿದಾಗ ಪಂಚಗ್ರಹಿ ಯೋಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಇರುವ ಈ  ಪಂಚಗ್ರಹಿ ಯೋಗವನ್ನು ಮಂಗಳಕಾರಿ ಎಂದು  ,ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷ ಸಮ್ರಿದ್ದಿಯನ್ನು ತರುವ ಈ ಯೋಗವು ಕೆಲವೊಂದು ರಾಶಿಗಳಿಗೆ ಅಶುಭ ಫಲವನ್ನೂ ಕೊಡಬಹುದು  

ಚಿತ್ರಾ  ಪೂರ್ಣಿಮಾ

ಚಿತ್ರಾ  ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಎಂಬುದು ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ  ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಭಕ್ತರು ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಭೋಜನ ಮಾಡಲು ನದಿಗಳು ಅಥವಾ ಚಂದ್ರನು ಗೋಚರಿಸುವ ಸ್ಥಳಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಸೇರಿ,  ಚಂದ್ರನಿಗೆ ದೀಪ ಹಚ್ಚಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ  ಮನಸ್ಸಿನ ನಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ದೂರಮಾಡಿಕೊಂಡು ಚಂದ್ರನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ ‘ಕೆಟ್ಟ’ ಕರ್ಮವನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕಿ  ‘ಒಳ್ಳೆಯ’ ಕರ್ಮವನ್ನುಮಾಡಲು  ಜನರು ಈ ದಿನದಂದು ಮೃತ್ಯುದೇವತೆಯಾದ ಯಮನ ಸಹಾಯಕನಾದ ಚಿತ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ದಿನವೂ ಆಗಿದೆ. 

ಅಕ್ಷಯಾ ತೃತೀಯಾ

ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯವನ್ನು ಹಿಂದೂ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಪವಿತ್ರವಾದುದು ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ವೈಶಾಖ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಮೂರನೆಯ ದಿನದಂದು ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯವೆಂಬುದು ಶುಭದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಎಂದಿಗೂ ಕೊನೆಯಾಗದ ಶುಭ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯ ಸಾರಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ನೀವು ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ಅದು ನಿಮಗೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಅಂತೆಯೇ ನೀವು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಲಾಭ ದುಪ್ಪಟ್ಟಾಗುತ್ತದೆ

ಸೌರಯುಗಾದಿ

ಸೌರಯುಗಾದಿಯನ್ನು “ಬಿಸು ಪರ್ಬ” (ಹಗಲು ರಾತ್ರಿ ಸಮ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುವ ದಿನ ಎಂದರ್ಥ) ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಸಂತ ಋತುವಿನ ಚೈತ್ರಮಾಸದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಮೀನ ರಾಶಿಯಿಂದ ಮೇಷ ರಾಶಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಪರ್ವಕಾಲವೇ ಸೌರಮಾನ ಯುಗಾದಿ. 

ಶ್ರೀ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರ ಜಯಂತಿ

ಭರತ ಭೂಮಿ ಕಂಡ ಆಚಾರ್ಯತ್ರಯರಲ್ಲಿ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರು ಒಬ್ಬರು. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಆರಾಧಕರಾಗಿದ್ದ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಸಮಾಜದಲ್ಲಿದ್ದ ಅಸ್ಪ್ರಶ್ಯತೆಯನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕಲು ಶ್ರಮಿಸಿದ ಮಹಾಮಹಿಮರು.  “ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ ಸಿದ್ದಾಂತ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು”.

ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಜಯಂತಿ

ಆದಿ ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಜನ್ಮ ದಿನವನ್ನೇ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಜಯಂತಿ ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನರಸಿಂಹ ಜಯಂತಿ

‘ನರಸಿಂಹ ಜಯಂತಿ’  ಹಿಂದೂ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಹಿಂದೂ ತಿಂಗಳ ವೈಶಾಖ (ಏಪ್ರಿಲ್-ಮೇ) ಹದಿನಾಲ್ಕನೇ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ಅಸುರ ರಾಜ ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವನ ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ದೇವತೆ ವಿಷ್ಣುವು ನರಸಿಂಹ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ “ಮನುಷ್ಯ-ಸಿಂಹ” ರೂಪದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನಾಲ್ಕನೇ ಅವತಾರವನ್ನು ಧರಿಸಿದ ದಿನವೆಂದು ಹಿಂದೂಗಳು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.

ರಂಭಾವ್ರತಂ

ರಂಭಾವ್ರತಂ ಎಂಬುದು ಹಿಂದು ಧರ್ಮದ ವಿಶೇಷ ವ್ರತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಗಿದ್ದು,ಇದನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸತಿಯರು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ಆಯುರಾರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವ್ರತವು ರಂಭಾ ದೇವಿಯ ಕುರಿತು ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಆಕೆ ಸದಾ ಸುಂದರತೆ ಮತ್ತು ಪತಿಯ ಬಾಳಿನ ಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಗಸ್ತ್ಯಾಸ್ತ

ಅಗಸ್ತ್ಯಾಸ್ತ ಎನ್ನುವುದು ಮಹರ್ಷಿ ಅಗಸ್ತ್ಯರು ದಕ್ಷಿಣದ ಕಡೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಮಾಡಿದ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಘಟನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪದವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮುನಿಯ ದಕ್ಷಿಣಾದಿಗಮನ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಪೌರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮುಖ್ಯ ಘಟನೆ ಎಂದೇ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ

ವಟಸಾವಿತ್ರೀವೃತ

ವಟಸಾವಿತ್ರೀವೃತವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಪಾಲಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ವ್ರತವಾಗಿದೆ. ಈ ವ್ರತವು ವಟವೃಕ್ಷ (ಆಲದ ಮರ)ದ ಬಳಿ ಸಾವಿತ್ರೀ ದೇವಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ, ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸತ್ಯವಾನ್ ಮತ್ತು ಸಾವಿತ್ರೀದ ಕಥೆಯನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡ ಈ ವ್ರತವು ಸಾಧ್ವಿತ್ವ, ಧರ್ಮ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಪತಿವ್ರತ್ಯದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ.

ಚಾತುರ್ಮಾಸ ವ್ರತ

ಚಾತುರ್ಮಾಸವೆಂಬುದು ಒಂದು ವ್ರತ. ವೈದಿಕ ಧರ್ಮಾನುಯಾಯಿಗಳಲ್ಲೂ ಜೈನರಲ್ಲೂ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಆಷಾಢದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿಯಿಂದ ಕಾರ್ತಿಕದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ದಶಮಿಯವರೆಗೆ, ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಆಚರಿಸುವ ಕಾರಣ ಈ ವ್ರತಕ್ಕೆ ಚಾತುರ್ಮಾಸವೆಂದು ಹೆಸರು.

ಮತ್ಸ್ಯ ಜಯಂತಿ

ಮತ್ಸ್ಯ ಜಯಂತಿಯು ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ ಮತ್ಸ್ಯ ಅವತಾರದ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಮತ್ಸ್ಯ ರೂಪವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಥನೆಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಉಪವಾಸ ಆಚಾರಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ಸ್ಯ ಅವತಾರವು ಪ್ರಳಯದಿಂದ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ದೇವರ ದಿವ್ಯ ಲೀಲೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ.

ಪಂಚಗವ್ಯಪ್ರಾಶನಂ

ಪಂಚಗವ್ಯಪ್ರಾಶನಂ ಎಂಬುದು ಐದು ಗೋ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಂದ(ಹಾಲು, ತುಪ್ಪ, ಮೊಸರು, ಗೋಮೂತ್ರ ಮತ್ತು ಗೋಮಯ) ತಯಾರಿಸಲಾದ ಪವಿತ್ರ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಹಿಂದು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ದೈವಿಕ ಶುದ್ಧತೆಯಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಆಯುರ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಉಪವಾಸ, ಹೋಮ ಅಥವಾ ಜಪಾದಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೋಕಿಲವ್ರತ

ಕೋಕಿಲ ವ್ರತವು ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಿವನನ್ನು ತನ್ನ ದೈವಿಕ ಸಂಗಾತಿಯಾಗಿ ಮರಳಿ ಪಡೆಯಲು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅವಳು ಸಹಿಸಿಕೊಂಡ ಕೋಗಿಲೆ (ಕೋಕಿಲ) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಅವಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಕೋಕಿಲ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಂತೋಷ, ಅದೃಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಅವರ ವೈವಾಹಿಕ ಆನಂದವನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವ್ರತದ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ, ಅವರು ಉತ್ತಮ ನೋಟ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಸಂತತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಗುರು ವ್ಯಾಸ ಪೂಜೆ

ಸನಾತನ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಗುರು ಪೂರ್ಣಿಮೆಯು ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನವು ಗುರು ಅಥವಾ ಬೋಧಕರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶುಭ ದಿನದಂದು ಜನರು ಗುರುವನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೃಕ್ ಪಂಚಾಂಗದ ಪ್ರಕಾರ, ಗುರು ಪೂರ್ಣಿಮಾವನ್ನು ಆಷಾಢ ಮಾಸದ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ತಿಥಿಯಂದು ಅಂದರೆ ಹುಣ್ಣಿಮೆ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗುರು ಪೂರ್ಣಿಮಾವನ್ನು ವ್ಯಾಸ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ಮಹಾಕಾವ್ಯವಾದ ಮಹಾಭಾರತದ  ರಚನಾಕಾರರಾದ ವೇದವ್ಯಾಸರ ಜನ್ಮದಿನದಂದು ವ್ಯಾಸ ಪೂರ್ಣಿಮಾವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೂರ್ಮ ಜಯಂತಿ

ಕೂರ್ಮ ಜಯಂತಿ ಅನ್ನು ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷದ ತ್ರಯೋದಶಿಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಎರಡನೇ ಅವತಾರವಾದ ಕೂರ್ಮ ಅವತಾರದ ಜನ್ಮದಿನವಾಗಿ ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮುದ್ರಮಥನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸ್ಥಿರಪಡಿಸಲು ಅವರು ಆಮೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅವತರಿಸಿದ ದಿನ

ಮಂಗಳ ಗೌರಿ ವ್ರತ

ಮಂಗಳ ಗೌರಿ ವ್ರತವು ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಂಗಳವಾರದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಮಂಗಳ ಗೌರಿ ವ್ರತವನ್ನು ಶ್ರಾವಣ ಪ್ರತಿ ಮಂಗಳವಾರ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾರ್ವತಿಯು ಶಿವನನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅನೇಕ ಉಪವಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಮಂಗಳಗೌರಿ ವ್ರತವೂ ಒಂದು. ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯವನ್ನು ಬಯಸಿ ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನಾಗ ಪಂಚಮಿ

ನಾಗರ ಪಂಚಮಿ /ಸರ್ಪ ಪೂಜೆಯ ಈ ವಿಶೇಷ ದಿನವು ಯಾವಾಗಲೂ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ (ಚಂದ್ರನ ವೃದ್ಧಿಯ) ಐದನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ.

ಅಗಸ್ತ್ಯೋದಯಃ

ಅಗಸ್ತ್ಯೋದಯಃ ಎಂಬುದು ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಯ ನಕ್ಷತ್ರದ ಉದಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಘಟನೆವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಹಲವಾರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಆರಂಭದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗಸ್ತ್ಯೋದಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗುವ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಶುಭಫಲದಾಯಕವೆಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಗಸ್ತ್ಯೋದಯಃ ಎಂದರೆ ಮಹರ್ಷಿ ಅಗಸ್ತ್ಯನ ಉದಯ, ಅಂದರೆ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಅಗಸ್ತ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರದ (ಕಾಂಪಸ್ ತಾರೆ/Canopus) ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ದೃಶ್ಯವಾಗುವುದು. ಈ ಘಟನೆ ಹವಾಮಾನ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಠಿಯಿಂದ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಅಗಸ್ತ್ಯೋದಯ ಕಾಲವನ್ನು ಶುಭಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಅನುಕೂಲಕರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ದಧಿವೃತ

ದಧಿವೃತ ಹಿಂದು ಧರ್ಮದ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ವ್ರತವಾಗಿದ್ದು, ಉಪವಾಸ ಮತ್ತು ದಧಿ (ಮಜ್ಜಿಗೆ) ಸೇವನೆಯ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶುದ್ಧತೆ, ಆಯುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪುಣ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಧಿಯು ಶೀತಲತೆ, ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಈ ವ್ರತದಲ್ಲಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವವಿದೆ

ದಧಿವೃತವು ಹಿಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯೊಂದಾಗಿ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಗೆದ್ಧು ತೈಲ, ಉಪ್ಪು ಅಥವಾ ಅನ್ನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ದಧಿ (ಮೊಸರು) ಸೇವನೆಯ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಶುದ್ಧಿ, ತಪಸ್ಸು ಮತ್ತು ದೇವರ ಪ್ರೀತಿಗಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುವ ಉಪವಾಸ ವಿಧಿಯಾಗಿದೆ. ದಧಿವೃತವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ದೇವತಾ ಆರಾಧನೆಗೆ ಭಾಗವಾಗಿ ಪಾಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪವಿತ್ರಾರೋಹಿಣಿಪಿಣೀ

ಪವಿತ್ರಾರೋಹಿಣಿಪಿಣೀ ಎಂಬುದು ಪವಿತ್ರತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾದ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಅಥವಾ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವ್ರತ ಅಥವಾ ಯಾತ್ರೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪದವು ಪವಿತ್ರತೆಯೆಡೆಗೆ ಏರಿಕೆಯ, ಭಾವಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಉನ್ನತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಶ್ರದ್ಧಾ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂಯಮದ ಪಥವಾಗಿ ಕೂಡ ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ವ್ರತ

ವರಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸಂಪತ್ತಿನ ದೇವತೆಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲು ಹಿಂದೂ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ವರಲಕ್ಷ್ಮಿಯು ವರಗಳನ್ನು ( ವರಂ ) ನೀಡುವ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.

ಉಪಾಕರ್ಮ

ಉಪಾಕರ್ಮ “ಆರಂಭ” ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವರ್ಣದ ಆಧುನಿಕ ಹಿಂದೂಗಳಿಂದ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ವೈದಿಕ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿ. ಈ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿಯನ್ನು ದೈನಂದಿನ ಸಂಧ್ಯಾವಂದನೆ ಮಾಡುವ ಆರ್ಯ ವೈಶ್ಯ ಸಮುದಾಯದವರೂ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಉಪಾಕರ್ಮವನ್ನು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸಾರಿ ಶ್ರಾವಣ ಅಥವಾ ಧನಿಷ್ಠಾ ನಕ್ಷತ್ರದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಉಪನಯನದ ದಾರವನ್ನು ಬದಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಶ್ರೌತ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಿಗಳು ಇರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ವೈದಿಕ ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು ಎಂದು ಹಿಂದೂಗಳು ನಂಬುವ ಋಷಿಗಳಿಗೆ ಶ್ರಾದ್ಧ ತರ್ಪಣಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ.

ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನ

ಭಾರತೀಯರು ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುವ ಒಂದು ಹಬ್ಬ. ಆ ದಿನ ಸಹೋದರಿಯರು ತಮ್ಮ ಸಹೋದರನ ಮುಂಗೈಗೆ ರಾಖಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಆರತಿ ಮಾಡಿ, ಸೋದರನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಬೇಡುತ್ತಾರೆ. ತಂಗಿಯ ರಕ್ಷಣೆ ಅಣ್ಣನಿಂದ, ಅಣ್ಣನ ರಕ್ಷಣೆ ತಂಗಿಯಿಂದ ಎಂಬ ಪರಸ್ಪರ ಭ್ರಾತೃತ್ವದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ದಟ್ಟ ಗೊಳಿಸುವ ಹಬ್ಬ ಇದಾಗಿದೆ.

ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ

ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಹಬ್ಬ. ಕೃಷ್ಣ ಹುಟ್ಟಿದ ದಿನವನ್ನುಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಅಥವಾಗೋಕುಲಾಷ್ಟಮಿಎಂದು ವೈಭವದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಚಾಂದ್ರಮಾನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರಾವಣ ಕೃಷ್ಣ ಅಷ್ಟಮಿಯಂದು, ಸೌರಮಾನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಂಹಮಾಸದ ರೋಹಿಣಿ ನಕ್ಷತ್ರದ ದಿನ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಹರಿತಾಲಿಕಾ

ವ್ರತವು ಮಹದೇವನಿಗೆ ಅತಿಪ್ರಿಯವಾದ ವ್ರತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ಆಯುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಂಗಳಕ್ಕಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಭದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ತೃತೀಯೆಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾರ್ವತಿದೇವಿ ಶಿವನನ್ನು ಪ್ರಾಪ್ತಿಪಡಿಸಲು ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದ ಕಥೆಯು ಇದರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.

ಸಾಮೋಪಾಕರ್ಮ

ಸಾಮೋಪಾಕರ್ಮವು ವೇದಾಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ವಿಧಿಯಾದ ಉಪಾಕರ್ಮಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾಮವೇದ ಅಧ್ಯಯನಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದೆ.ಇದನ್ನು ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವೇದಪಾಠ,ಸಂಸ್ಕಾರ, ಮತ್ತು ಋಷಿಸ್ಮರಣೆಯಂತಹ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ನೆರವೇರಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ

ಸ್ವರ್ಣಗೌರಿ ಹಬ್ಬ

ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಶನಿ ಅಥವಾ ಕುಶೋತ್ಪತಿನಿ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ನಂತರ, ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಮೂರನೇ ದಿನದಂದು ಸ್ವರ್ಣ ಗೌರಿ ಅಥವಾ ಗೌರಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಹಾಗೂ ಅವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಆಚರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಬಹುದು.

ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೈಭವದಿಂದ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಹಬ್ಬ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷದ ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದ ಚೌತಿಯ (ಚತುರ್ಥಿಯ) ದಿನ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಗಣಪತಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೆಳ್ಳಿ ಅಥವಾ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಗಣಪತಿಯ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಪೂಜಿಸಿ, ವ್ರತವೆಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಬ್ಬದ ದಿನ ಮೋದಕ, ಕಡುಬು ಎಂಬ ಸಿಹಿ ತಿಂಡಿಯನ್ನು ಮಾಡಿ ಗಣೇಶನಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ..

ಋಷಿ ಪಂಚಮೀ

ಋಷಿ ಪಂಚಮೀ ಬಾಧ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಂಚಮೀ ದಿನ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ರತವು ಸಪ್ತಋಷಿಗಳು(
ಮಹರ್ಷಿಗಳು)ಅವರ ಗೌರವಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿದ್ದು,ಮಹಿಳೆಯರು ಋತು ಚಕ್ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಜ್ಞಾನವಶಾತ್ ಮಾಡಿದ ದೋಷಗಳನ್ನು ನಿವಾರಣೆಗೆ ಈ ವ್ರತವನ್ನುಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.ಈ ದಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ಉಪವಾಸದಿಂದಿರುತ್ತಾರೆ,ತುಲಸಿ ಮತ್ತು ಸಪ್ತಋಷಿಗಳ ಪೂಜೆ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ವರಾಹ ಜಯಂತಿ

ವರಾಹ ಜಯಂತಿಯು ಶ್ರೀ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ ತೃತೀಯ ಅವತಾರವಾದ ವರಾಹ ಅವತಾರದ ಜಯಂತಿಯಾಗಿಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ವರಾಹಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸ,ಭೂದೇವಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ಅವರ ದಿವ್ಯ ಲೀಲೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ.ಇದು ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ದ್ವಾದಶಿಯಂದು ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ದಿನವಾಗಿದೆ.

ದೂರ್ವಾಷ್ಟಮೀ

ದೂರ್ವಾಷ್ಟಮೀವು ಹಿಂದು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಬಹುದಾದ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ವ್ರತವಾಗಿದೆ, ಈ ವ್ರತವನ್ನು ವಿಷ್ಣು ಭಕ್ತರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದೂರ್ವ (ಜವಪಲ್ಲೆ) ಹೂವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿಯನ್ನು ಪ್ರಸನ್ನಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನದಂದು ದೂರ್ವ ಹೂಗಳನ್ನು ದೇವರ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸುವುದರಿಂದ ವಿಶೇಷ ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು ಗಳಿಸುವುದೆಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೇದಾರ (ಗೌರಿ) ವ್ರತ

ಕೇದಾರ ಗೌರಿ ವ್ರತವನ್ನು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಅದ್ಧೂರಿಯಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಾತಿ ಮತ, ಬಡವ-ಶ್ರೀಮಂತ ಎಂಬ ಭೇದವಿಲ್ಲದೆ ಜನರು ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದು ಶೈವ ವ್ರತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂದು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಬೃಂಗಿ ಋಷಿ ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ಶಿವಭಕ್ತ. ಅವನು ಭಗವಂತನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವಾಗ, ಅವನು ಶಿವನನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವನ ಕೃತ್ಯದಿಂದ ಕೋಪಗೊಂಡ ಶಕ್ತಿ ದೇವಿಯು ಅವನ ದೇಹದಿಂದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದಳು. ಅವನಿಗೆ ನಿಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಶಿವನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದನು. ದೇವರು ಅವನ ದೇಹವನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಕೋಲನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು. ಶಕ್ತಿಯು ಭಗವಂತನ ದೇಹದ ಭಾಗವಾಗಲು ಬಯಸಿದ್ದಳು. ಅವಳು ದೇವರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಿಯವಾದ ವ್ರತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಕೇದಾರ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದಳು. ಅವಳ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಪ್ರಸನ್ನನಾದ ದೇವರು ತನ್ನ ದೇಹದ ಎಡಭಾಗವನ್ನು ಶಕ್ತಿಗೆ ಕೊಟ್ಟು ಅರ್ಧನಾರೀಶ್ವರನಾದನು. ಗೌರಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಕೇದಾರ ಗೌರಿ ವ್ರತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕ್ಷೀರವೃತ

ಕ್ಷೀರವೃತವು ಹಿಂದು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ವ್ರತವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ರತದಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಹಾಲು ಅಥವಾ ಕ್ವಥವನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ದೇವರ ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ವ್ರತವು ಆರಾಧ್ಯ ದೈವಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವಾಮನ ಜಯಂತಿ

ವಾಮನ ಜಯಂತಿಯು ಶ್ರೀವಿಷ್ಣುವಿನ ಚತುರ್ಥ ಅವತಾರವಾದ ವಾಮನನ ಜಯಂತಿಯಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ವಾಮನ ಅವತಾರದ ಮಹಿಮೆ ಮತ್ತು ಭೂಮಂಡಲವನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿದ ಅದ್ಭುತ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡುವರು.

ದಧಿವಾಮನ ಜಯಂತಿ

ದಧಿವಾಮನ ಜಯಂತಿವು ವಾಮನ ಅವತಾರದಿಂದ ಕೂಡಿದ ವಿಶೇಷ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುವಿನ ವಾಮನ ರೂಪದ ಜಯಂತಿಯಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪವಿತ್ರತೆಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ದೇಹ ಶುದ್ಧಿಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅನಂತವ್ರತ

ಅನಂತವ್ರತವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅನಂತ ರೂಪವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ವ್ರತವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಪತಿಯ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಸುಖಕ್ಕಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅನಂತವ್ರತವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವವರು ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭನಾದ ದೇವರನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ, ಬೇರೊಬೇರಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಓಣಂ

ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಮಲಯಾಳೀ ಪಂಚಾಂಗದ ಮೊದಲ ತಿಂಗಳು ಚಿಂಗಮ್(ಆಗಸ್ಟ್-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್) ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ, ಪುರಾಣ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಾಮ್ರಾಟ ಮಹಾಬಲಿಯು ಮನೆಗೆ ಮರಳಿ ಬಂದ ಕುರುಹಾಗಿ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಚಂದ್ರಗ್ರಹಣ

ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣವು ಭೂಮಿಯು ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನ ನಡುವೆ ಬಂದಾಗ, ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನದಂದು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. 2025ರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ಗ್ರಹಣಗಳು ಸಂಭವಿಸಲಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ, ಯಾವ ಗ್ರಹಣಗಳೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಚಂದ್ರ ಗ್ರಹಣವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ನೋಡುವುದು ಸುರಕ್ಷಿತ, ಆದರೆ, ಸೂರ್ಯ ಗ್ರಹಣ ಸುರಕ್ಷಿತವಲ್ಲ.

ಮಹಾಲಯ

ಮಹಾಲಯ ನಮ್ಮ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಪ್ರಕಾರ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಯಾ ಪೂರ್ವಜರಿಗೆ ಗೌರವಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನೆನಪಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ಪಿಂಡಪ್ರದಾನ ಮತ್ತು ತರ್ಪಣ ಕೊಡುವ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಪಿತೃ ಪಕ್ಷ ಯಾ ಮಹಾಲಯ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನೇ ಬೇರೆಬೇರೆ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಿತ್ರಿ ಪೊಕ್ಖೊ, ಹದಿನಾರು ಶ್ರಾದ್ಧಗಳು, ಕನಗತ, ಜಿತಿಯಾ, ಮಹಾಲಯ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಅಪರ ಪಕ್ಷವೆಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಮಹಾ ಭರಣಿ

ಮಹಾಭರಣಿ ಹಬ್ಬವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯ ಪೂಜೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಭರಣಿ ನಕ್ಷತ್ರದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ, ಭಕ್ತರು ದೇವಿ ದುರ್ಗಾ ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಯ ಇತರ ರೂಪಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ, ಅವರ ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾ ಭರಣಿ ಹಬ್ಬವು ಶಕ್ತಿಯ ಆರಾಧನೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ಅವಿಧವಾ ನವಮೀ

ಅವಿಧವಾ ಎಂದರೆ ‘ ವಿಧವೆಯಲ್ಲದವರು’ ಅಂದರೆ ‘ಸುಮಂಗಲಿ’ ಎಂದರ್ಥ. ಅವಿಧವಾ ನವಮೀ ಶ್ರಾದ್ಧವನ್ನು ಸುಮಂಗಲಿಯಾಗಿ ಮರಣಿಸಿದ ಸ್ತ್ರೀಗೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಆಚರಣೆಯು ಮರಣಾನಂತರ ಸ್ತ್ರೀಯ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಮಡಿದ ಸ್ತ್ರೀಯು ತನ್ನ ವಂಶಕ್ಕೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಪೂಜೆ

ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 16 ಮತ್ತು 18 ರ ನಡುವೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಹಿಂದೂ ಭದ್ರಾ ಮಾಸದ ಕೊನೆಯ ಕೆಲವು ದಿನಗಳು. ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿಯೂ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ಅಕ್ಟೋಬರ್-ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆಯೊಂದಿಗೆ ದೀಪಾವಳಿಯ ನಂತರ ಒಂದು ದಿನ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಹ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಯತಿ ಮಹಾಲಯ

ಯತಿ ಮಹಾಲಯವು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುವ ವಿಶೇಷ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಯತಿಗಳು (ಸಂನ್ಯಾಸಿಗಳು) ತಮ್ಮ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ತರ್ಪಣ ಮತ್ತು ಶ್ರಾಧ್ಧ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಪಿತೃಪಕ್ಷದ ಅಂತಿಮ ದಿನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.

ಶಸ್ತ್ರಚತುರ್ದಶೀ

“ಶಸ್ತ್ರಚತುರ್ದಶೀ” ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ಆರಾಧನೆಗಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಚತುರ್ಥಿ ದಿನ, ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಶಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವವರಾದ ಯೋಧರು ಮತ್ತು ಕರಾತ್ಮಕ ವೃತ್ತಿಯವರು ತಮ್ಮ ಶಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಶಸ್ತ್ರಚತುರ್ದಶೀ ಹಬ್ಬವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚಾರಧರ್ಮ, ಶಕ್ತಿಯ ಪೂಜನೆ ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ಮಹಾಲಯ: ಸರ್ವಪಿತ್ರ

“ಮಹಾಲಯ: ಸರ್ವಪಿತ್ರ” ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಆಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಪಿತೃಪುಣ್ಯ ತಿಥಿ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವು ಪಿತೃ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾ ಸಲ್ಲಿಸಲು, ಪಿತೃತರ್ಪಣ ಹಾಗೂ ತೃತ್ತಿಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಲು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಾಲಯವು ಪಿತೃ ಶಾಂತಿಯುಳ್ಳ ಮತ್ತು ಪಿತೃರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನವರಾತ್ರಾರಂಭ

ನವರಾತ್ರಾರಂಭವು ಬಾಂಧವ್ಯ, ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಪೂಜೆಯ ದಿನಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ, ಇದು ವಿಜಯದಶಮಿಯ ಪೂರ್ವರಾತ್ರಿ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿ ಎಂಬುದು ಶಕ್ತಿದೇವಿ ದುರ್ಗಾದ ಪೂಜೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ವಿಭಿನ್ನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಆರಾಧನೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಹೋಮ, ಪೂಜೆ, ಉಪವಾಸ ಮತ್ತು ಸತ್ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿ, ಶಕ್ತಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಲಲಿತಾ ವೃತ

“ಲಲಿತಾವೃತ“ವು ದೇವಿ ಲಲಿತಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ವ್ರತವಾಗಿದೆ, ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಕ್ತಿಯ ಪೂಜೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ನವರಾತ್ರಿ ಅಥವಾ ಇನ್ನೂ ಯಾವುದೇ ಶಕ್ತಿ ಪೂಜೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಅಥವಾ ಭಕ್ತರು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿಯ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಅವಶ್ಯವಿರುವ ದೃಢ ನಿಷ್ಠೆ, ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ದೇವಿ ಲಲಿತಾದ ಮೂಲಕ ಮಹಾ ಆದೇಶವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶಾರದಾ ಪೂಜಾ

ಶಾರದಾ ಪೂಜಾ ದೇವಿ ಸರಸ್ವತಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ಪೂಜೆ ಆಗಿದ್ದು, ವಿದ್ಯೆಯ ದೇವಿಯಾಗಿರುವ ಅವಳಿಗೆ ಭಕ್ತಿ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಆರಾಧನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪೂಜೆಯನ್ನು ನವರಾತ್ರಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯಲು ಆಶೀರ್ವಾದ ಕೋರುತ್ತಾರೆ.

ದುರ್ಗಾಅಷ್ಟಮಿ

ನವರಾತ್ರಿಯ ಎಂಟು ದಿನ ಅಥವಾ ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ದುರ್ಗಾಷ್ಟಮಿ ಅಥವಾ ದುರ್ಗಾ ಅಷ್ಟಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮಹಾಷ್ಟಮಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಕಾರ ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಪ್ರಕಾರ ಅಶ್ವಿನಾ ಮಾಸದ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಚಂದ್ರನ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳ ಅಷ್ಟಮಿ ತಿಥಿಯಂದು ಬರುತ್ತದೆ.

ಮಹಾನವಮಿ

ಈ ಹಬ್ಬದ ಮೂಲವು ದುರ್ಗಾದೇವಿ ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸ ಮಹಿಷಾಸುರನ ನಡುವಿನ ಪೌರಾಣಿಕ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಮಾನವರ ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಒಳ್ಳೆಯದು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ನಡುವಿನ ಯುದ್ಧದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ದೇವಿ ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸನ ನಡುವಿನ ದೀರ್ಘ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅವಳು ಅವನನ್ನು ಮಾರಕವಾಗಿ ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದ ದಿನವನ್ನು ಮಹಾ ನವಮಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರುದಿನ, ಯುದ್ಧದ 10 ನೇ ದಿನವನ್ನು ವಿಜಯದಶಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ , ಇದರಲ್ಲಿ ದೇವಿಯು ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸೋಲಿಸಿದಳು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಮಹಾ ನವಮಿ ಆಚರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಮಹಿಷಾಸುರಮರ್ಧಿನಿ ಅಥವಾ “ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಕೊಂದವಳು” ಎಂಬ ಅವತಾರದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗಜಾಶ್ವಪೂಜ

ಗಜಾಶ್ವಪೂಜಾ ನವರಾತ್ರಿ ಅಥವಾ ದೀಪಾವಳಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಕರು ತಮ್ಮ ಎತ್ತುಗಳು, ಆನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕುದುರೆಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶುದ್ಧಿಕರಣ ಮಾಡಿ ಅಲಂಕರಿಸಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಪ್ರಾಣಿ ಬಲವನ್ನೂ ಗೌರವಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

ಆಯುಧ ಪೂಜೆ

ಆಯುಧ ಪೂಜೆ ನವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದೊಂದು ಹಿಂದೂ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು “ಅಸ್ಟ್ರಾ ಪೂಜಾ” ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಇದರ ಅರ್ಥ “ವಾದ್ಯಗಳ ಆರಾಧನೆ”. ಈ ಹಬ್ಬವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ಅಥವಾ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ೧೫ ದಿನಗಳ (ಪಂಚಾಂಗದ ಪ್ರಕಾರ) ಚಂದ್ರನ ಚಕ್ರದ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಅರ್ಧದ ಒಂಬತ್ತನೇ ದಿನ ಅಥವಾ ನವಮಿಯಂದು ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ದಸರ ಅಥವಾ ನವರಾತ್ರಿ ಅಥವಾ ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ದಸರ ಹಬ್ಬದ ಒಂಬತ್ತನೇ ದಿನ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ, ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯಿಂದ ರಾಕ್ಷಸ ರಾಜ ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಕೊಂದ ನಂತರ, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಪೂಜೆಗೆ ಇಡಲಾಗಿತ್ತು. ನವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆಯಾದರೂ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಆಯುಧ ಪೂಜೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 

ಶಾರದಾ ವಿಸರ್ಜನಂ ,ದೇವೀ ವಿಸರ್ಜನೆ

ಶಾರದಾ ವಿಸರ್ಜನಂ ಅಥವಾ ದೇವೀ ವಿಸರ್ಜನೆ ಶಾರದಾ ಪೂಜೆಯ ಕೊನೆಗಿನ ದಿನವಾಗಿ, ಪೂಜಿತಾದ ದೇವಿ ಶಾರದೆಯನ್ನು ನದಿಗೆ ಅಥವಾ ಜಲಾಶಯಕ್ಕೆ ವಿಸರ್ಜಿಸುವ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ದೇವಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಅವಳಿಂದ ವಿದ್ಯೆ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಕೋರುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಹಬ್ಬದ ಅಂತ್ಯವಲ್ಲದೆ, ಹೊಸ ಆರಂಭದ ಸಂಕೇತವೂ ಆಗಿದೆ.

ವಿಜಯ ದಶಮಿ

ಈ ದಿನದಂದು ಪಾಂಡವರು ಶತ್ರುಗಳ ಮೇಲೆ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿದ ದಿನವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಸರೇ ಹೇಳುವಂತೆ ಇದು ದಶಮಿ – ಹತ್ತನೆಯ ದಿನ ಅಂದರೆ ದಸರಾ ಉತ್ಸವದ ಹತ್ತನೆಯ ದಿನ. ‘ದಶ ಅಹರ್’ -> ದಶಹರ -> ದಶರಾ -> ದಸರಾ ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಶಕ್ತಿಪೂಜೆಯ ಶರನ್ನವರಾತ್ರಿಗಳ ನಂತರದ ವಿಜಯೋತ್ಸವದ ದಿನ. ಚಾಂದ್ರಮಾನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಶರದೃತುವಿನ ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದ ಹತ್ತನೆಯ ದಿನ.

ಶಮೀಪೂಜಾ

ಶಮೀಪೂಜಾ ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಅಂಗವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಆಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಭಕ್ತರು ಶಮೀ ವೃಕ್ಷವನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ, ಶತ್ರು ವಿಜಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷಮೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಅದರ ಎಲೆಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಐಕ್ಯತೆ, ಸ್ನೇಹ ಮತ್ತು ವಿಜಯದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ.

ದ್ವಿದಲ ವೃತವು

ದ್ವಿದಲ ವೃತವು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ಉಪವಾಸ ವ್ರತವಾಗಿದೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವವರು ದಿನವಿಡೀ ಉಪವಾಸವಿರುತ್ತಾ, ಎರಡು ವಿಧದ ಧಾನ್ಯ ಅಥವಾ ಆಹಾರಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶುದ್ಧತೆ, ನಿಯಮಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ದೇವಭಕ್ತಿಗೆ ಪ್ರಧಾನತೆ ನೀಡುವ ಈ ವ್ರತವು ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿಗಾಗಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಧ್ವ ಜಯಂತಿ

ಮಧ್ವ ಜಯಂತಿ ಶ್ರೀ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಜನ್ಮದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವರು ದ್ವೈತ ತತ್ತ್ವದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ತತ್ವಜ್ಞರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಅವರ ಉಪದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ, ವಿವಿಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ಜಯಂತಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಧ್ವ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಯ ಉತ್ಸವವಾಗಿದೆ.

ಕೋಜಾಗರೀ ವ್ರತ

ಕೋಜಾಗರೀವ್ರತವು ಶರದ್ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯ ರಾತ್ರಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ವ್ರತವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿಯ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. “ಕೋ ಜಾಗರತಿ?” ಎಂದರೆ “ಯಾರು ಜಾಗರಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ?” ಎಂಬ ಅರ್ಥ, ಈ ರಾತ್ರಿ ಜಾಗೃತರ ಮೇಲೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿಯ ಕೃಪೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಆ ರಾತ್ರಿ ಉಪವಾಸದಿಂದ ಇದ್ದು, ಜಾಗರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ದೇವಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಆಕಾಶದೀಪ

ಆಕಾಶದೀಪವು ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಹಿಂದು ಧರ್ಮೀಯರು ಮನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಾರದ ದೀಪವನ್ನು ಹಚ್ಚುವ ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆ ಆಗಿದೆ. ಈ ದೀಪವು ಪಿತೃಗಳು ಹಾಗೂ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆಯಾಗಿ, ಅವರ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷ ಸಿಗಲಿ ಎಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಧರ್ಮ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪರಲೋಕ ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಭೂಪೂಜಾ ವ್ರೀಹ್ಯಾಗ್ರಾಯಣಂ

ಭೂಪೂಜಾವ್ರೀಹ್ಯಾಗ್ರಾಯಣಂ ಎಂಬುದು ಹಳೆಯ ವೈದಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಭೂದೇವಿಯ ಪೂಜೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಶ್ರದ್ಧಾ ವಿಧಿಯಾಗಿದ್ದು, ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭಿಸುವ ಮುನ್ನ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತ ಆಚರಣೆ ಆಗಿದೆ. ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭೂಮಾತೆಗೆ ಧಾನ್ಯಗಳಾದ ವ್ರೀಹಿ (ಅಕ್ಕಿ) ಮೊದಲಾದನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿ, ಭೂಪೂಜೆಯ ಮೂಲಕ ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರುವ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಮತ್ತು ನೆಲದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ

ಆಗ್ರಯಣೇಷ್ಟಿ ನವಾನ್ನಪ್ರಾಶನ

ಆಗ್ರಯಣೇಷ್ಟಿನವಾನ್ನಪ್ರಾಶನ ಎಂಬುದು ಹಿಂದು ಧರ್ಮದ ಒಂದು ವೈದಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಹೊಸ ಹಂಬಲಿದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ನವಾನ್ನವನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ವಿಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಬೆಳೆಯ ಪ್ರಥಮ ಫಲವನ್ನು ಯಜ್ಞ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸಿ, ತರುವಾಯ ಭಕ್ತರು ಅದನ್ನು ಪ್ರಾಸಾದವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಧನ್ಯತೆ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ದೇವರ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕೃತಜ್ಞತೆಯ ರೂಪವಾಗಿದೆ.

ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಜಯಂತಿ

ವಾಲ್ಮೀಕಿಜಯಂತೀ ಮಹಾಕವಿ ಮಹರ್ಷಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವರು ಪವಿತ್ರ ರಾಮಾಯಣದ ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಭಕ್ತರು ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಜೀವನ, ಕವನಗಳು ಮತ್ತು ಧರ್ಮೋಪದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸದ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಗಂಗಾ ಪೂಜೆ

ಗಂಗಾ ಪೂಜೆ ಪವಿತ್ರ ಗಂಗಾ ನದಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಪೂಜೆ ಆಗಿದ್ದು, ಆಕೆಯನ್ನು ದೈವೀ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪಾಪ ಪರಿಹಾರದ ದೇವಿಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ನದಿಯ ತೀರದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ಮಾತೆಯ ಆರಾಧನೆ ಮಾಡಿ ಶುದ್ಧಜೀವನ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಗಂಗೆಯ ನೀರನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಆಕೆಗೂ ನದಿಗೂ ಕೃತಜ್ಞತಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಮಸ್ಕಾರ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ತಲಕಾವೇರೀ ಸ್ನಾನವಿಶೇಷಃ

ತಲಕಾವೇರೀಸ್ನಾನವಿಶೇಷಃ ಎಂಬುದು ತಲಕಾವೇರಿಯಲ್ಲಿ, ಅದು ನದಿದೇವತೆ ಕಾವೇರಿ ಮಾತೆಯ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವೆಂದು ನಂಬಲಾಗುವ ಪವಿತ್ರ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸದ ಪುಷ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರದ ದಿನ ಕಾವೇರಿ ಜಲದ ಉಗಮವಾಗುವ ಮಹಾ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರು ತಲಕಾವೇರಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸ್ನಾನವು ಪಾಪನಾಶಕ, ಪವಿತ್ರತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದು, ಭಕ್ತರು ದೇವಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾ ಪುಣ್ಯ ಲಾಭವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ.

ಧನ್ವಂತರಿ ಜಯಂತಿ

ಆಯುರ್ವೇದದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಆಶ್ವಯುಜ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ ತ್ರಯೋದಶಿಯು ಧನ್ವಂತರಿ ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಧನ್ವಂತರಿ ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರ. ವೇದ ಹಾಗೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳ ವೈದ್ಯನೆಂದು ಧನ್ವಂತರಿಯ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. 

ಜಲ ಪೂರ್ಣ ತ್ರಯೋದಶಿ

ನರಕ ಚತುರ್ದಶಿಯ ಹಿಂದಿನ ದಿನವನ್ನು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ‘ಜಲ ಪೂರ್ಣ ತ್ರಯೋದಶಿ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನೇ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನೀರ್ ತುಂಬೋ ಹಬ್ಬ ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಎರ್ಕಳೋ ಹಬ್ಬ ಅಂತಲೂ ಹೇಳ್ತಾರೆ. ಆಶ್ವೀಜ ಶುದ್ಧ ತ್ರಯೋದಶಿಯಂದು ನೀರು ತುಂಬುವ ಈ ಹಬ್ಬದ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನರಕ ಚತುರ್ಧಶಿ

ನರಕ ಚತುರ್ಧಶಿ ದೀಪಾವಳಿಯ ಮುನ್ನದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್ಣನು ನರಕಾಸುರನನ್ನು ವಧಿಸಿದ ದಿನವೆಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರು ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಳ್ಳು-ಬೆಲ್ಲ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ, ಬೆಳಗಿನ ಜಾವದ ಹತ್ತಿರ ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ದೂರಮಾಡುವ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ದೀಪಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಬಲೀಂದ್ರ ಪೂಜಾ

ಬಲೀಂದ್ರ ಪೂಜಾ ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಆಗಿದ್ದು, ಮಹಾಬಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಈ ದಿನ ಬಲಿಯಿಂದ ಪ್ರಜಾಪಾಲನೆಯಾದ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ, ದಾನಶೀಲತೆ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠೆಗಾಗಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಒಳ್ಳೆಯತನದ ವಿಜಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಜೆಗಳ ಸುಖ-ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ಮಾಡುವ ಆರಾಧನೆಯಾಗಿದೆ.

ದೀಪಾವಳಿ

ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬವು ಅಂಧಕಾರದ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕಿನ ಜಯದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನರು ಮನೆಗಳನ್ನು ದೀಪಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿ, ಪಟಾಕಿ ಸಿಡಿಸಿ, ಪೌರಾಣಿಕ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೀಪಾವಳಿ ಸಂತೋಷ, ಶ್ರೀ, ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

ಧನಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜಾ

ಧನಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜಾ ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಮಹತ್ವದ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಐಶ್ವರ್ಯದ ದೇವಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಭಕ್ತರು ಮನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಿ ದೀಪಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿ, ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿಗೆ ಆರತಿ ನೀಡಿ ಧನಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪೂಜೆಯಿಂದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಸೌಭಾಗ್ಯ ನೆಲೆಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ಯಮದೀಪ

ಯಮದೀಪ ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆ ಆಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ರಾತ್ರಿ ಮನೆ ಮುಂದೆ ದೀಪವನ್ನು ಹಚ್ಚಿ ಯಮ ಧರ್ಮರಾಜನಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಆತ್ಮರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಯುಷ್ಯವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಥೆಯಿಂದ, ಅಕಾಲಮೃತ್ಯು ದೂರವಾಗಿ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇಮ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗು ತ್ತದೆ.

ಹಿಂದೂಗಳು ದೀಪಾವಳಿಯ ಎರಡನೇ ದಿನದಂದು ಯಮ ದೀಪವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಳ್ಳಿನ ಎಣ್ಣೆಯಿಂದ ತುಂಬಿದ  ದೀಪವನ್ನು ಅವರ ಮನೆಗಳ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾವಿನ ದೇವರಾದ ಯಮನನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಕಾಲಿಕ ಮರಣವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಬಲಿಪ್ರತಿಪದೆ

ಬಲಿಪ್ರತಿಪದೆಯು ದೀಪಾವಳಿಯ ನಂತರದ ದಿನವಾಗಿ, ಮಹಾಬಲಿ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ನೆನಪಿಗೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವಂದು ಬಲಿ ರಾಜನು ಭೂಮಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ, ಜನರು ಅವನನ್ನು ಗೌರವದಿಂದ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಧರ್ಮ, ದಾನಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ.

ಗೊಪೂಜಾ

ಗೊಪೂಜಾ ದೀಪಾವಳಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಶ್ರದ್ಧಾದ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಒಂದು ಪೂಜೆ ಆಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಗೋಪುಜೆಯ ಮೂಲಕ ಗೋಮಾತೆಗೆ ಸ್ಮರಣೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಅವಳನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೃಷಿ ಹಾಗೂ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಗೋವುಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಈ ಪೂಜೆಯು ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.

ನವವಸ್ತ್ರದಾ ದ್ಯೂತಂ

ನವವಸ್ತ್ರದಾ ದ್ಯೂತಂ ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆ ಆಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಹೊಸ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಪಾರಂಪರಿಕ ಆಟಗಳಾದ ದ್ಯೂತ (ಜೂಜು ಆಟ) ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ, ಸಂಭ್ರಮ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗಿನ ಹರ್ಷದ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

ಬಲಿಪಾಡ್ಯ

ಬಲಿ ಪಾಡ್ಯಮಿ ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ನಾಲ್ಕನೇ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂ ಮಾಸವಾದ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಚಂದ್ರನ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳ ಮೊದಲ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನವು ವಾಮನ ಅವತಾರದಲ್ಲಿ ರಾಕ್ಷಸ-ರಾಜ ಬಲಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ವಿಜಯವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಕರಾವಳಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ದಿನ ಗೋ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಧನಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆ

ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬರುವ ದೀಪಾವಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಹಬ್ಬ. ಲಕ್ಷ್ಮಿದೇವಿ ಮೂಲತಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಾತೆ. ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಧಾನ್ಯ, ಫಲ ಪುಷ್ಪಗಳು ಸಮೃದ್ಧಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಧನವೃದ್ಧಿಯಾಗಿ ಸುಖ-ಶಾಂತಿ, ಸಂಪತ್ತು ಬರಲಿ ಎಂದು ಜನರು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ದೇವತೆಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿದೇವಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಗಂಗಾವಿವಾಹ

ಗಂಗಾವಿವಾಹವು ಗಂಗಾ ನದಿಯು ಭೂಮಿಗೆ ಅವತರಿಸಿದ ದಿನವಾದ ಗಂಗಾಸಪ್ತಮಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪೌರಾಣಿಕ ಘಟನೆವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗಂಗೆಯನ್ನು ದೇವತೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಿ, ವಿವಾಹ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹರಿಹರರೊಬ್ಬನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಣೆಯಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಂಗಾವಿವಾಹ ಆಚರಣೆ ಶುದ್ಧತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದ್ದು, ಪಾಪಕ್ಷಯ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆಯಿಗಾಗಿ ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯಮ ದ್ವಿತೀಯಾ

ಯಮದ್ವಿತೀಯಾ (ಅಥವಾ ಭ್ರಾತೃದ್ವಿತೀಯಾ) ಹಬ್ಬವು ದೀಪಾವಳಿಯ ನಂತರದ ದ್ವಿತೀಯಾ ತಿಥಿಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಅಣ್ಣ-ತಂಗಿಯ ಬಂಧವನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ತಂಗಿಯು ತಮ್ಮ ಅಣ್ಣನಿಗೆ ತಿಲಕ ಹಾಕಿ, ಆತ್ಮಶಕ್ತಿ, ಆಯುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಯಮಧರ್ಮರಾಜನು ತಮ್ಮ ಅಕ್ಕ ಯಮುನೆಯ ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಊಟ ಮಾಡಿದ್ದ ಪವಾಡವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾ ಆಚರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ವ್ಯೋಗಮದೀಪ

ವ್ಯೋಗಮದೀಪ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಪೌರಾಣಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವದ ದೀಪವಾಗಿದೆ, ಇದು ದಿಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ವಿಶೇಷ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ದೀಪವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಯಾಗಗಳು ಅಥವಾ ತಂತ್ರಾಧಿಕ ವಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯೋಗಮದೀಪವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುವುದರಿಂದ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಿವಾರಣೆ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧತೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ಭೀಷ್ಮ ಪಂಚಕ

ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಈ ಕೊನೆಯ 5 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ , ಪಿತಾಮಹ ಭೀಷ್ಮನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ಸಿದ್ಧನಾಗಲು ಉಪವಾಸ ಮಾಡಿದನು . ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಕೊನೆಯ 5 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭೀಷ್ಮದೇವನು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಿ , ಸ್ವಾಮಿಹರಿಯು ಎಷ್ಟು ಸಂತೋಷಗೊಂಡನೆಂದರೆ , ಭೀಷ್ಮ ಪಂಚಕದ ಈ ಐದು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜಪ ಮಾಡುವ, ಹಾಡುವ, ಕೇಳುವ, ಓದುವ, ಪೂಜಿಸುವ ಮತ್ತು ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವವರಿಗೆ ಭಕ್ತಿಯ ಶುದ್ಧ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು 

ಉತ್ಥಾನ ದ್ವಾದಶಿ ತುಳಸಿ ಪೂಜೆ

ತುಳಸಿ ಪೂಜೆ – ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ದೀಪಾವಳಿಯ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಬರುವ, ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬ. ಇದನ್ನಾಚರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ವಿಷ್ಣು ಹಾಗೂ ತುಳಸಿಯ ಮದುವೆಯ ಆಚರಣೆಯಂತೆ. ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಕಾರ್ತಿಕಮಾಸ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದ ೧೨ನೇ ದಿನ ಅಂದರೆ ದ್ವಾದಶಿಯಂದು ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಉತ್ಥಾನ ದ್ವಾದಶಿ ಎಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತುಳಸಿಗಿಡದೊಂದಿಗೆ ಬೆಟ್ಟದನೆಲ್ಲಿಕಾಯಿ ಗಿಡವನ್ನೂ ನೆಟ್ಟು ಪೂಜಿಸುವ ರೂಢಿ ಇದೆ

ವೈಕುಂಠ ಚತುರ್ದಶೀ

ವೈಕುಂಠಚತುರ್ದಶೀ, ಇದನ್ನು ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲಚತುರ್ದಶೀ ಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಶಿವನೂ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವೂ ಒಂದುಗೂಡಿ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ವೈಕುಂಠದ ಬಾಗಿಲುಗಳು ಈ ದಿನ ಭಕ್ತರಿಗೆ ತೆರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.

ನರಹರಿಪರ್ವತ ದೀಪ

ನರಹರಿಪರ್ವತದೀಪವು ವಿಜಯನಗರದ ಹಂಪೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಿಸಲಾಗುವ ವಿಶೇಷ ದೀಪೋತ್ಸವವಾಗಿದೆ. ಈ ವೇಳೆ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಲಯದ ಬಳಿ ಇರುವ ನರಹರಿ ಬೆಟ್ಟದ ಶಿಖರದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ದೀಪ ಹಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ದೇವರಿಗಾಗಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಭಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ತಪಸ್ಸಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ನೆನಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶರವು ದೀಪ

ಶರವುದೀಪವು ಧರ್ಮಸ್ಥಳದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ದೀಪೋತ್ಸವವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಪವಿತ್ರ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೀಪವು ಶ್ರೀ ಮಂಜುನಾಥ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಭಕ್ತರು ಶ್ರದ್ಧಾ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಭಕ್ತಿ, ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ತಪಸ್ಸಿನ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿವೆ.

ಮಹಾಚತುರ್ಥೀ

ಮಹಾಚತುರ್ಥೀ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಧಾರ್ಮಿಕ ದಿನ, ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಚತುರ್ಥಿ ಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವು ಗಣೇಶನಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುವದು ಹಾಗೂ ಭಕ್ತರು ಉಪವಾಸದಿಂದ ದೇವರ ಕೃಪೆ ಪಡೆಯಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾಚತುರ್ಥಿಯನ್ನು ಪುಣ್ಯದಾಯಕ ದಿನವೆಂದು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಚಂಪಾ ಷಷ್ಠಿ

ಚಂಪಾ ಷಷ್ಠಿ ಇದು ಶಿವ ಹಾಗೂ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಉತ್ಸವ . ಈ ಉತ್ಸವ ಆರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಖಂಡೋಬ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದು ಚಂಪಾ ಷಷ್ಠಿಯಂದು ಈ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಉತ್ಸವ ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದಂದು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯನನ್ನು ಈ ದಿನ ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಆಚರಣೆಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ ಸಂತೋಷ, ನೆಮ್ಮದಿ , ಸುಖ, ಶಾಂತಿ ಆರೋಗ್ಯ , ಧನ್ಯಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳು ಮನದಲ್ಲಿ ಉಂಟುಮಾಡಲಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ

ಗೀತಾ ಜಯಂತಿ

ಗೀತಾ ಜಯಂತಿಯು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ಸುತ್ತ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಶುಕ್ಲ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂ ಮಾಸದ ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷ ( ಆಗ್ರಹಾಯನ ) ತಿಂಗಳ ವೃದ್ಧಿಯಾಗುವ ಚಂದ್ರನ ೧೧ ನೇ ದಿನದಂದು ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯನ್ನು ಕೃಷ್ಣನು ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದನು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ದತ್ತ ಜಯಂತಿ

ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಜಯಂತಿಯ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಮಾರ್ಗಶೀರ್ಷ (ಆಗ್ರಹಯಾನ) ಮಾಸದ ಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರನ ರಾತ್ರಿ (ಪುರನ್ಮಾಸಿ) ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ದತ್ತ ಜಯಂತಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಶ್ರೀ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಜಯಂತಿಯು ದೇಶದಲ್ಲಿ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ದೇವರು ಜನಿಸಿದ ದಿನವಾಗಿದೆ.

ಧನುರ್ಮಾಸ ಪೂಜೆ

ಧನುರ್ಮಾಸವನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಬಹಳ ವಿಶೇಷವಾದ ತಿಂಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್ಣನು ಧನುರ್ಮಾಸದ ಕುರಿತು ಹೀಗೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. “ನಾನು ವರ್ಷದ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಧನುರ್ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ”. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಋಷಿಗಳು ಈ ಮಾಸವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಭಕ್ತಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಧನುರ್ಮಾಸದಲ್ಲಿ ದೇವರುಗಳು ಮುಂಜಾನೆ ಎದ್ದೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಬ್ರಹ್ಮ ಮುಹೂರ್ತದ ಮಂಗಳಕರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಹಾ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪುಣ್ಯಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಿನ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ 1000 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂಜಿಸಿದಂತೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ..  

ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ

ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ದಕ್ಷಿಣಾಯನದ ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸದ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ದಿನವಾಗಿದ್ದು, ಎಳ್ಳು ಬೆಳೆ ಬರುವ ದಿನವನ್ನು ಎಳ್ಳಮಾವಾಸ್ಯೆ ಎಂದು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ರೈತರು ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಲೆನಾಡು, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ದಿನವು ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಲೆನಾಡು, ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಉಡುಪಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಈ ದಿನ ತೀರ್ಥ ಸ್ನಾನವೇ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ತರ್ಪಣ ಬಿಡುವ ಮೊದಲು ಜನರು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವುಕಡೆಯ ಜನರು ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಪಿತೃಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಮುದ್ರ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದರೆ ಚರ್ಮ ರೋಗ ಗುಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ

ಬುಧ್ಧ ಜಯಂತಿ

ಬುಧ್ಧ ಜಯಂತಿ , ಗೌತಮ ಬುದ್ಧನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಬುದ್ಧನ ಜನ್ಮ, ಬೋಧಿ (ಜ್ಞಾನೋದಯ), ಮತ್ತು ಪರಿನಿರ್ವಾಣವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.

ಧನುರ್ವ್ಯತೀಪಾತ

ಧನುರ್ವ್ಯತೀಪಾತ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರದ ವಿಶೇಷ ಯೋಗವಾಗಿದ್ದು, ಧನುಸ್ಸು ರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಗುರು ಒಂದೇ ರೇಖೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಗವನ್ನು ಶುಭ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಅಶುಭವಾದ ಸಮಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವಾಹ, ಗೃಹ ಪ್ರವೇಶ ಮುಂತಾದ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯುವ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಹಲವರು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ವೈಕುಂಠಏಕಾದಶಿ

ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿ ಸನಾತನ ಧರ್ಮಾನುಯಾಯಿಗಳು ಶ್ರದ್ಧಾ ಭಕ್ತಿಗಳಿಂದ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ದಿನ. ಏಕಾದಶಿ ಅಂದರೆ ಹನ್ನೊಂದು ಎಂಬ ಅರ್ಥವಿದೆ. ಒಂದು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 2 ಏಕಾದಶಿಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸವಿದ್ದು, ವ್ರತಾಚರಣೆ ಮಾಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರು ಏಕಾದಶಿಯ ದಿನದಂದು ಮೌನ ವ್ರತಾಚರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. 

ಪ್ರತಿ ಏಕಾದಶಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿ ವಿಶೇಷವಾದದ್ದು. ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಪುಷ್ಯಮಾಸ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದಂದು ಬರುವ ಏಕಾದಶಿ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶೇಷವಾದದ್ದು. ಈ ದಿನದಂದು ವೈಕುಂಠ (ವಿಷ್ಣುಲೋಕ, ಸ್ವರ್ಗದ) ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದಿರುವ ದಿನ ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಅಂದು ವಿಷ್ಣು/ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ದರ್ಶನ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ.  ಈ ದಿನ ವಿಷ್ಣು ದೇವಾಲಯಳಲ್ಲಿ ದರ್ಶನ ಪಡೆದರೆ ಸ್ವರ್ಗ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. 

ಧನುರ್ವೈಧೃತಿ

ಧನುರ್ವೈಧೃತಿ ಎಂಬುದು ಸೂರ್ಯನು ಧನುಸ್ಸು ರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣ ಕಾಲವಾಗಿದೆ. ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಯವನ್ನು ಅಶುಭ ಯೋಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಶುಭ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಈ ವೇಳೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವರು ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಪವಾಸವಿಟ್ಟು ದೇವರ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವ ಆಚರಣೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ರಥಸಪ್ತಮೀ

ರಥಸಪ್ತಮೀ ಒಂದು ಹಿಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಸೂರ್ಯ ದೇವರ ಆರಾಧನೆಯ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಘ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಳನೆಯ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ರಥವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಐಶ್ವರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಭೀಷ್ಮಾಷ್ಟಮಿ

ಭೀಷ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಮಹಾಭಾರತದ ಭೀಷ್ಮ ಪಿತಾಮಹರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಾಘ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಅಷ್ಟಮೀ ತಿಥಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಭಕ್ತರು ಭೀಷ್ಮ ಪಿತಾಮಹರ ತಪಸ್ಸು, ಧರ್ಮನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಬಲವನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಮಧ್ವ ನವಮಿ

ಮಧ್ವನವಮಿ. ದ್ವೈತ ಮತ ಸ್ಥಾಪಕ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಆರಾಧನೆಯ ಪುಣ್ಯ ದಿನ. ಇಂದಿಗೂ ಬದರಿಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರು ವೇದವ್ಯಾಸರ ಸೇವೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಮಾಧ್ವ ಜನಾಂಗದವರ ನಂಬಿಕೆ.

ಕಲ್ಕಿ ಜಯಂತಿ

ಕಲ್ಕಿ ಜಯಂತಿ ಭವಿಷ್ಯತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅವತರಿಸಬೇಕಾದ ವೇಷ್ಣವದ ಪರಮ ಅವತಾರ ಕಲ್ಕಿ ದೇವನ ಜನ್ಮದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಕಲ್ಕಿ ದೇವನನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ, ಅಧರ್ಮದ ನಾಶ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಶ್ರೀ ವಾದಿರಾಜರ ಜಯಂತಿ

ಶ್ರೀಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ಬಳಿಕ ತತ್ವವಾದದ ಪ್ರವರ್ತಕರಾಗಿ ಮೆರೆದು ಭಾರತದ ಭಕ್ತಿಪಂಥದ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದವರು ಶ್ರೀವಾದಿರಾಜರು. ಪರಮ ಧಾರ್ಮಿಕರಾಗಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿ, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಧಕರಾಗಿ ಬದುಕಿದ ಶ್ರೀವಾದಿರಾಜರ ಹೆಸರು ಉಡುಪಿಯ ಅಷ್ಟಮಠಗಳಲ್ಲೊಂದಾದ ಸೋದೆ ಮಠದೊಂದಿಗೇ ಒಂದಾಯಿತು. ಭಾವಿ ಮಧ್ವರಾದ ಶ್ರೀವಾದಿರಾಜರು ಅವತರಿಸಿದ ಪರ್ವಕಾಲ.

ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ

ಹಿಂದೂಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲೊಂದು. ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಮಾಘ ಮಾಸದ ಬಹುಳ ಚತುರ್ದಶಿಯಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ದಿನ ಉಪವಾಸ, ಜಾಗರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ,೪ ಯಾಮಗಳಲ್ಲೂ ಶಿವ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವರಾತ್ರಿ, ಈ ದಿನದಂದು ಕೈಲಾಸ ವಾಸ ಪರಶಿವನನ್ನು ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಜನರು ಭಜಿಸಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಿಶಿರ ಋತುವಿನ ಮಾಘ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ ಬಹುಳ ಚತುರ್ದಶಿ ಯಂದು ಬರುವ ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ದಿನ ಭಕ್ತಾದಿಗಳು ಶಂಭೋ ಶಂಕರನನ್ನು ನೆನೆದು, ಪುನೀತರಾಗುತ್ತಾರೆ. 

ಹೋಳಿ

ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಹೋಳಿಹಬ್ಬ ಅಥವಾ ಕಾಮನಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ  ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವವಿದೆ.

ವಸಂತೋತ್ಸವ

ವಸಂತೋತ್ಸವವು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ವಸಂತ ಋತುವಿನ ಆರಂಭವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಕೊಂಡಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ಸಂತೋಷ, ಬಣ್ಣ ಮತ್ತು ನವಚೇತನದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ.

ಪಾಪವಿಮೋಚಿನೀ

ಪಾಪವಿಮೋಚಿನೀ ಎಂಬುದು ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವವಳಾದ ದೇವಿಯೆನ್ನುವ ಅರ್ಥವಿದೆ. ಈ ಹೆಸರು ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲಶುದ್ಧಿ, ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಆರಾಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾಪವಿಮೋಚಿನೀ ದೇವಿಯನ್ನು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಪೂಜಿಸಿದರೆ, ಆತ್ಮಶಾಂತಿ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರೇರಣೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.